Από πού προέρχεται το όνομα Δημήτρης; Πόσοι Έλληνες απαντούν σε αυτό και γιατί το γιορτάζουμε στις 26 Οκτωβρίου; Μάθετε οκτώ «μυστικά» ενός από τα δημοφιλέστερα ελληνικά ονόματα.
*Προέλευση: Μας έρχεται από την αρχαία Ελλάδα, τότε που σήμαινε τον πιστό της θεάς Δήμητρας, προστάτιδας της γεωργίας. Το «Δήμητρα» με τη σειρά του προέρχεται από το Δη (δωρικό τύπο του Γη) και το μήτηρ, σημαίνει δηλαδή μητέρα γη.
*Έχει (τουλάχιστον) 14 υποκοριστικά: Δημητρός, Δημητράκης, Τάκης, Μήτρος, Μητράκης, Μητρούσης, Μήτσος, Μητσάκης, Μίμης, Μιμάκης, Δήμος, Δημάκης, Τζίμης, Τζιμάκος.
*Σε άλλες γλώσσες: Τον Δημήτρη θα τον ακούσετε ως Demetrio στην Ιταλία, Demetre στη Γαλλία, Dymitr στην Πολωνία, Dimitriy στη Ρωσία και Dimitrije στη Σερβία. Παραδόξως, παρ’ ότι δεν έχουν ετυμολογική συγγένεια, στα αγγλικά ο Δημήτρης έχει συνδεθεί με το «Jim» (ή Jimmy), γιατί έτσι μετέφρασε το όνομά της η πλειονότητα των Δημήτρηδων της ελληνικής διασποράς στην Αμερική. Το όνομα Jim, ωστόσο, προέρχεται από το James, που με τη σειρά του προέρχεται από το «Ιάκωβος».
*Πόσοι Δημήτρηδες υπάρχουν: Πρόκειται για το τέταρτο δημοφιλέστερο ανδρικό όνομα στην Ελλάδα, με ποσοστό που αγγίζει το 7,65% του ανδρικού πληθυσμού – πιο πάνω βρίσκονται τα ονόματα Γιώργος, Γιάννης και Κώστας, ενώ ακολουθούν ο Νίκος και ο Παναγιώτης. Στις τάξεις του γυναικείου φύλου, πάντως, το όνομα είναι λιγότερο δημοφιλές: Βρίσκεται στην όγδοη θέση (2,2% των Ελληνίδων) μετά τη Μαρία, την Ελένη, την Κατερίνα, τη Βάσω, τη Σοφία, την Αγγελική και τη Γεωργία.
*Ποιος ήταν ο Άγιος Δημήτριος: Ο Άγιος που γιορτάζεται στις 26 Οκτωβρίου είναι ο Δημήτριος ο Μυροβλήτης, που έζησε στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. και αποτελεί έναν από τους Μεγαλομάρτυρες (οι μοναδικοί «τροπαιοφόροι» μαζί με τον Άγιο Γεώργιο) του χριστιανισμού. Ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας από τη Θεσσαλονίκη – γι’ αυτό και έγινε ο πολιούχος της Άγιος – και ανελίχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό, αλλά όταν ασπάστηκε τον χριστιανισμό φυλακίστηκε από τον Γαλέριο Μαξιμιανό στη Θεσσαλονίκη το 303. Όταν συνέχισε να καθοδηγεί τους χριστιανούς της πόλης ακόμη και μέσα από τη φυλακή, ο Γαλέριος διέταξε να δολοφονηθεί με λογχισμό στα πλευρά. Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, το σώμα του τάφηκε επί τόπου και το σημείο μεταμορφώθηκε σε βαθύ φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, γι’ αυτό και ονομάστηκε «Μυροβλήτης». Πάνω από τον τάφο του, χτίστηκε ο ναός προς τιμήν του που υπάρχει μέχρι και σήμερα στην οδό Αγίου Δημητρίου. Ταυτόχρονα με τη μνήμη του, στις 26 Οκτωβρίου η πόλη γιορτάζει και την απελευθέρωσή της, στις 26/10/1912.
*Τι σημαίνουν τα ονόματα Δημήτριος και Δήμητρα: Αν σας αρέσουν τα αριθμολογικά και σημειολογικά παιχνίδια, μάθετε πως τα ονόματά σας από αυτή την άποψη κρύβουν πείσμα και απαιτητικότητα. Ο Δημήτρης δεν είναι ο ευκολότερος συγκάτοικος του κόσμου, αλλά γίνεται πιστός φίλος και ψυχή της αντροπαρέας. Η Δήμητρα εκφράζει τη λογική και πρακτική πλευρά της ανθρώπινης φύσης, «ζυγίζει» σωστά τις επιλογές και ξέρει να χειρίζεται τις καταστάσεις. Είναι «γήινη» και αγαπά τα παιδιά.
*Η Άι-Δημήτρης… του χειμώνα: Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, στις 26 Οκτωβρίου πρέπει να στρωθούν τα χαλιά, γιατί… Αγίου Δημητρίου τα βάζουμε, Αγίου Κωνσταντίνου τα βγάζουμε. Οι Ρώσοι λένε μάλιστα πως «τη μέρα του Αγίου Δημητρίου ο χειμώνας σκαρφαλώνει στο φράχτη», ενώ σύμφωνα με μια βουλγαρική παροιμία, «ο μπαρμπα-Δημήτρης τινάζει τα άσπρα γένια του και πέφτει το πρώτο χιόνι». Στην ελληνική επαρχία, ολόκληρος ο μήνας Οκτώβριος αποκαλείται και Αγιοδημήτρης ή Αι-δημητριάτης.
*Το θαύμα του Λουμπαρδιάρη: Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο Άγιος Δημήτριος σε ένα από τα θαύματά του, προστάτευσε το ναό του στην Αθήνα από τους Τούρκους που ετοίμαζαν τα πυρομαχικά των κανονιών τους στην Ακρόπολη το 1823. Τότε, η πυρίτιδα έσκασε στα χέρια των Τούρκων (καταστρέφοντας και μέρος του Παρθενώνα), κάτι που οι χριστιανοί που κρύβονταν στην εκκλησία της περιοχής απέδωσαν σε θαύμα του Αγίου και ονόμασαν το ναό Άγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη (όπου λουμπάρδα, το τουρκικό κανόνι).
