Του Άρη Ψύχα
Τι κοινό μπορεί να έχει η Θεσσαλία, με περιοχές της Αγκόλας, της Μοζαμβίκης την Ινδονησία ή την Καμπότζη;
Φαινομενικά καμία, έως ελάχιστες, θα απαντούσε ένας συνηθισμένος άνθρωπος.
Εάν, επίσης, σας λέγαμε ότι κάποιοι σχεδιάζουν το μέλλον της Θεσσαλίας, για την ακρίβεια του πρωτογενούς τομέα, στη βάση διαδικασιών και εμπεδωμένης γνώσης από αντίστοιχες διαδικασίες που έχουν υλοποιηθεί στις παραπάνω χώρες, το πιθανότερο θα ήταν να κουνήσετε με αποδοκιμασία το κεφάλι.
Και όμως. Δεν πρόκειται, ούτε για θεωρίες συνομωσίας, σαν αυτές που διακινούνται στον φιλόξενο σε τέτοιου είδους απόψεις, ωκεανό του διαδικτύου, ούτε για κάποια «μυστικά σχέδια» που εξυφαίνονται σε κάποια «κλειστή λέσχη», αλλά για ομολογημένο σχέδιο των φίλων μας της Ολλανδικής εταιρείας ΗVA. Ναι, της γνωστής, στην οποία ανατέθηκε από την κυβέρνηση η εκπόνηση του κύριου στρατηγικού σχεδίου (master plan) για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας μετά τον Daniel. H μελέτη αυτή δε των «ειδικών» πληρώθηκε από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, ενώ η κύρια δραστηριότητα της εταιρείας αφορά σε εκμετάλλευση μεγάλων εκτάσεων σε πρώην ολλανδικές αποικίες στην Αφρική. Κρατήστε το αυτό.
Για το master plan, έχουν γραφεί εκατοντάδες σχόλια για μια σειρά από επιμέρους θέματα, τα περισσότερα δε είναι επικριτικά. Εχουν τοποθετηθεί υπουργοί, κόμματα, οργανώσεις, επιστήμονες. Εχουν εκφραστεί απόψεις και θέσεις. Οι περισσότεροι τοποθετούνται καλή τη πίστει, αρκετοί όμως με καχυποψία και αρνητική προδιάθεση. Τα σημεία αιχμής πολλά: η διαχείριση του νερού, το μέλλον της βαμβακοκαλλιέργειας, η μεταφορά ή μη νερού από τον Αχελώο, η κατασκευή ή όχι μεγάλων έργων για την αντιπλημμυρική προστασίας και τόσα άλλα. Κάποιοι άλλοι συνδέουν ευθέως το master plan της Ολλανδικής εταιρείας, με το νόμο που ψηφίστηκε χθες βράδυ από τη Βουλή, από την παράταξη της πλειοψηφίας, και αφορά στο Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας. Νόμος που κατά πολλούς ανοίγει τον δρόμο για ιδιωτικοποίηση των νερών, κάτι που βεβαίως αρνείται κατηγορηματικά η κυβέρνηση μέσω του κ. Σκυλακάκη.
Η απορία παραμένει: Τι δουλειά και ποια σχέση μπορεί να έχει η Θεσσαλία με την Αγκόλα;
Η απάντηση έρχεται με μια άκρως αποκαλυπτική συνέντευξη του Ελληνα Διευθύνοντος συμβούλου της ΗVA κ. Μίλτου Γκουζούρη, στην ιστοσελίδα moneyreview.gr στην οποία παρουσιάζεται ο σχεδιασμός της εταιρείας για τον πρωτογενή τομέα.
Τα όσα αποκαλύπτει ο κ. Γκουζούρης είναι δε τόσο σοκαριστικά γιατί εάν φυσικά εφαρμοστούν ανατρέπουν όλα όσα γνωρίζαμε για τον πρωτογενή τομέα στη Θεσσαλία.
Εξηγούμαστε: Το σχέδιο είναι σχετικά απλό και με λίγα λόγια έχει ως εξής: Η εταιρεία νοικιάζει για κάποιες δεκαετίες, μπορεί και έναν αιώνα, τεράστιες εκτάσεις στη Θεσσαλία. Με βάση τις δυνατότητες της περιοχής και τη ζήτηση στην παγκόσμια αγορά οργανώνει την παραγωγή συγκεκριμένων προϊόντων (ενδεικτικά αναφέρονται επιτραπέζιες ντομάτες, φρούτα, αμύγδαλα, φιστίκια). Κατασκευάζει εργοστάσια μεταποίησης και άλλες υποδομές και στην ουσία ελέγχει την αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας για τις επόμενες αρκετές δεκαετίες. Α, και το βαμβάκι τέλος, αφού στην κλωστουφαντουργία δεν υπάρχει μέλλον, σύμφωνα με τον διευθύνοντα της ΗVA.
Δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε την πρόταση. Ισως αποτελεί λύση για την περιοχή, μετά την καταστροφή που έχει υποστεί η Θεσσαλία από τον Daniel. Αφού τόσες δεκαετίες δεν μπορέσαμε μόνοι μας (κράτος, παραγωγοί, συνεταιριστές, επιστημονική κοινότητα) να οργανώσουμε το παραγωγικό μοντέλο στα πρότυπα των συγκριτικών πλεονεκτημάτων επενδύοντας στην ποιότητα, ίσως ήρθε η ώρα, μετά την καταστροφή να στραφούμε στην ποσότητα και να αποτελέσουμε μέρος παραγωγής για την παγκόσμια αγορά τροφίμων. Αυτό κανονικά θα πρέπει να το αποφασίσουν όλοι όσοι εμπλέκονται άμεσα. Με ρεαλισμό και ειλικρίνεια, με σοβαρότητα και υπευθυνότητα.
Αν και αυτό, δηλαδή η ευρεία συζήτηση, τίθεται εν αμφιβόλω, αφού ο κ. Κουζούρης στο τέλος της συνέντευξης, είτε εκ παραδρομής, κάτι που δεν πιστεύω, είτε λόγω…συνήθειας, μάλλον θυμήθηκε το αποκιοκρατικό παρελθόν της Ολλανδίας, επιφυλάσσοντας υποτιμητικά σχόλια για την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση αλλά και την επιστημονική κοινότητα, ειδικότερα τους καθηγητές πανεπιστημίων. Προτιμά, λέει, τους ανθρώπους της πράξης, τους project manager.
Επαναλαμβάνουμε για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις. Η προοπτική της Θεσσαλίας, ενδεχομένως να βρίσκεται στην πρόταση των Ολλανδών, ή μια αντίστοιχη. Το σοκαριστικό είναι ότι μια τέτοια τεκτονική αλλαγή στον παραγωγικό μοντέλο της Θεσσαλίας, η οποία απέχει έτη φωτός από τα όσα συζητούνταν κατά περιόδους μέχρι σήμερα, προβάλλεται με απόλυτο κυνισμό και όπως φαίνεται ενδεχομένως να επιχειρηθεί να επιβληθεί χωρίς καμία ουσιαστική συζήτηση και ερήμην των ανθρώπων που επιβιώνουν από το χώμα της περιοχής. Γιατί σε τέτοιο ύφος είναι οι απαντήσεις στην συνέντευξη.
Από την άλλη δικαιολογημένα κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι τα όσα λέει και όπως τα λέει ο κ. Κουζούρης στοχεύουν, απλώς, στο να μετρήσουν αντιδράσεις. Ενδεχομένως.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το πολιτικό προσωπικό, η αυτοδιοίκηση, οι παραγωγικοί φορείς και κυρίως οι άνθρωποι του πρωτογενούς τομέα θα πρέπει, εκ τω πραγμάτων να πάρουν θέση.
Τις αμέσως επόμενες ημέρες η Περιφέρεια αρχή Θεσσαλίας του Δημ. Κουρέτα, παρουσιάζει το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την περιοχή. Εκεί θα δούμε εάν υπάρχουν περιθώρια σύγκλισης με το μοντέλο των Ολλανδών. Πιθανολογώ πως όχι.
Ποιος εξάλλου μπορεί να πιστέψει ότι η Θεσσαλία πρέπει να ακολουθήσει το δρόμο της Καμπότζης.
larissanet.gr
