Συγκρατηµένη αισιοδοξία παρουσιάζει η υπουργός Πολιτισµού, Λίνα Μενδώνη, για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, τονίζοντας πως «αργά ή γρήγορα θα έχουµε αποτελέσµατα», που παρουσιάζει τη στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης στο µείζον αυτό ζήτηµα. Αποκαλύπτει επίσης ότι σε έναν χρόνο από τώρα το Τατόι θα υποδέχεται τους πρώτους επισκέπτες του.
Πώς εξελίσσονται οι συζητήσεις µε το Βρετανικό Μουσείο για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα; Ποιο είναι ένα ικανό χρονικό διάστηµα στο εξής για να διαπιστώσετε αν όντως µπορούµε τελικά να φτάσουµε σε µια συµφωνία;
Είναι γνωστό ότι διεξάγονται συζητήσεις µε τη βρετανική πλευρά, τις οποίες, ωστόσο, ορίζει -καθ’ ολοκληρίαν- η εθνική µας γραµµή περί της µη αναγνώρισης στο Βρετανικό Μουσείο οποιασδήποτε µορφής νοµής, κατοχής και κυριότητας των Γλυπτών. Μπορώ, µε βεβαιότητα, να προσθέσω ότι, αργά ή γρήγορα, θα έχουµε αποτελέσµατα. Τυχόν, όµως, πρόβλεψη συγκεκριµένου χρόνου δεν θα υπηρετούσε την ευόδωση του τελικού σκοπού. Πολλώ δε µάλλον όταν οι συζητήσεις, πάνω σε αυτά τα θέµατα, συνεπάγονται εξαιρετικά προσεκτικούς και λεπτούς χειρισµούς. Προθεσµίες, σαφείς ηµεροµηνίες και χρονοδιαγράµµατα µάλλον βλάπτουν παρά ωφελούν το εθνικό αίτηµα της οριστικής επανένωσης των Γλυπτών, στην Αθήνα.
Ποιοι είναι οι σύµµαχοι και τα «δυνατά χαρτιά» της ελληνικής πλευράς στην προσπάθεια για τον επαναπατρισµό των Γλυπτών; Ποια πιθανά ανταλλάγµατα θα µπορούσαµε να δώσουµε στο Βρετανικό Μουσείο;
Τα επιχειρήµατα του Βρετανικού Μουσείου, για τη συνέχιση της παρουσίας των Παρθενωνείων στο Λονδίνο, έχουν καταρριφθεί ένα προς ένα. Επί δεκαετίες, η εκτέλεση εργασιών συντήρησης προκάλεσε ανεπανόρθωτες ζηµιές στα Γλυπτά. Ο ισχυρισµός περί µεγαλύτερης προβολής των Γλυπτών στο Λονδίνο είναι εντελώς αλυσιτελής, δεδοµένου ότι το Μουσείο της Ακρόπολης απολαµβάνει παγκόσµιας φήµης και επισκεψιµότητας. Τα πρόσφατα δεδοµένα για πληµµελή προστασία τους επιβαρύνουν, σε κάθε περίπτωση, απολύτως το Βρετανικό Μουσείο. Αλλά σύµµαχός µας είναι και η διεθνής κοινή γνώµη, αλλά και εκείνη του Ηνωµένου Βασιλείου, που τάσσεται, µε συντριπτική πλειοψηφία, υπέρ της επανένωσης των Γλυπτών µε το µνηµείο, τον φυσικό τους φορέα. Παράλληλα, το διεθνές τοπίο αλλάζει άρδην υπέρ της επιστροφής των παρανόµως εξαχθέντων αγαθών στις φυσικές τους κοιτίδες. Τα τελευταία χρόνια έχουν επαναπατρισθεί στην Ελλάδα εκατοντάδες αρχαιότητες, χάρη στις σύντονες προσπάθειες του υπουργείου Πολιτισµού. Το µεγαλύτερο, όµως, επιχείρηµά µας είναι η απαίτηση του ίδιου του χάσκοντος µνηµείου για επανένωση των Γλυπτών µε αυτό, ώστε να αποκατασταθεί η οργανική του ενότητα. Οσο για τα πιθανά ανταλλάγµατα, έχουµε εκφράσει επανειληµµένως την ετοιµότητά µας να αναπληρώσουµε το κενό που θα δηµιουργηθεί στο Βρετανικό Μουσείο µε εκθέµατα που θα φιλοξενούνται εκεί, στο πλαίσιο περιοδικών εκθέσεων, πρακτική άλλωστε µε ευρύτατη διάδοση µεταξύ µουσείων ανά τον κόσµο.
Το χορευτικό στα Παλαιά Ανάκτορα της Κέρκυρας ή το διαφηµιστικό εταιρείας παπουτσιών µε drone show που φαινόταν πάνω από την Ακρόπολη οδηγούν σε κάποια αναθεώρηση της κείµενης νοµοθεσίας;
Επιβάλλεται, πρωτίστως, να τονίσω ότι ο αρχαιολογικός νόµος και η νοµοθεσία, εν γένει, για την προστασία της πολιτιστικής κληρονοµιάς συγκροτούν ένα από τα επαρκέστερα και λεπτοµερέστερα σχετικά νοµοθετικά πλέγµατα, διεθνώς. Η πρόοδος της τεχνολογίας δηµιουργεί νέες απαιτήσεις. Τόσο για τη διαχείριση του πολιτιστικού µας αποθέµατος, γεγονός που µας οδήγησε, το 2020, στη νοµοθετική πρόβλεψη απεικονίσεων µνηµείων µε χρήση laser, µε φωτογραµµετρικές µεθόδους, όσο και για συναφείς τεχνολογίες µε τη δηµιουργία τρισδιάστατου µοντέλου. Ηδη, µελετάµε τις δυνητικές επιπτώσεις της τεχνητής νοηµοσύνης στην προβολή και τη διαχείριση του µνηµειακού µας αποθέµατος. Ωστόσο, οι νέες τεχνολογίες δεν επιφυλάσσουν για τα µνηµεία µόνον σηµαντικές ευκαιρίες, εγκυµονούν και σοβαρές απειλές. Οπως σε όλα τα ανθρώπινα, το κλειδί είναι το µέτρο, η προσεκτική παρατήρηση των εξελίξεων και η εύρεση λύσεων που συµφιλιώνουν την επιταγή της προστασίας των µνηµείων µε το ζητούµενο της ήπιας, µε απόλυτο σεβασµό στη φυσιογνωµία τους, αξιοποίησης και προβολής τους.
Η Αθήνα περιµένει την έναρξη των εργασιών και φυσικά την παράδοση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου. Ποιο είναι το ρεαλιστικό χρονοδιάγραµµα του έργου;
Την ε π ι λ ογή τ η ς π ρ ότα σ η ς τω ν Chipperfield-Τοµπάζη για την επέκταση και αποκατάσταση του υπάρχοντος κτιρίου του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του περιβάλλοντος χώρου του -την οποία πρόκρινε οµοφώνως η Ειδική ∆ιεθνής Επιτροπή, την οποία συνέστησε το υπουργείο Πολιτισµού- ακολούθησε η εξαιρετικά γενναιόδωρη δωρεά των Σπύρου και Ντόροθι Λάτση, ύψους 40 εκατοµµυρίων ευρώ, η οποία καλύπτει και το σύνολο του κόστους των µελετών. Σήµερα, όλοι οι ανάδοχοι εργάζονται συστηµατικά -σηµειωτέον ότι αναφερόµαστε σε περισσότερες από 100 εξειδικευµένες µελέτες- τηρουµένων των χρονοδιαγραµµάτων, όπως αυτά προβλέπονται από τον νόµο κύρωσης της δωρεάς. Είναι, όµως, ευνόητο ότι ένα τέτοιο έργο, σε κλίµακα, σε σηµασία και σε πολυπλοκότητα, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και ικανό χρόνο. Το φθινόπωρο θα έχουν ολοκληρωθεί οι προµελέτες, προκειµένου να τεθούν στην κρίση των αρµόδιων γνωµοδοτικών οργάνων του υπουργείου Πολιτισµού. Το σηµαντικό είναι ότι τα πράγµατα έχουν µπει σε τροχιά υλοποίησης και σε ορατό χρονικό ορίζοντα, λαµβανοµένων υπόψη των προκλήσεων που εγκλείει το εγχείρηµα: επανασύσταση, διεθνώς, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Πότε εκτιµάτε ότι το κτήµα Τατοΐου θα είναι έτοιµο να δεχθεί το κοινό και ποια αξιοθέατα θα προσφέρει;
Στο τέλος του 2025 θα έχουν ολοκληρωθεί οι µουσειακές υποδοµές, ώστε να αποδοθούν στο κοινό έως το καλοκαίρι του επόµενου έτους. Με τον ίδιο χρονικό ορίζοντα ευθυγραµµίζεται και η αποκατάσταση των κήπων του ανακτόρου. Με ταχύ ρυθµό προχωρούν και τα έργα των υποδοµών στο πρώην βασιλικό κτήµα, όπως τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτροδότησης, η οπτική ίνα, ο βιολογικός καθαρισµός. Εντελώς ρεαλιστικά, σε έναν χρόνο από τώρα το Τατόι θα υποδέχεται τους πρώτους επισκέπτες του.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά
