Η κλιματική αλλαγή αφήνει έντονο το αποτύπωμά της στις βουνοπλαγιές της Ελλάδας, με τα ελατοδάση να μετατρέπονται σε εικόνες εγκατάλειψης.
Όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ του Reuters από την περιοχή των Καλαβρύτων, εκατοντάδες έλατα έχουν ξεραθεί ή καταστραφεί, εξαιτίας παρατεταμένων ξηρασιών και της αύξησης της θερμοκρασίας.
Η εικόνα από drone που δημοσιεύεται στο άρθρο, δείχνει ξεκάθαρα τα ξεθωριασμένα, κοκκινωπά έλατα να ξεχωρίζουν ανάμεσα στο άλλοτε καταπράσινο δάσος. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το πρόβλημα δεν είναι τωρινό, αλλά πλέον έχει λάβει δραματικές διαστάσεις.
Η Κατερίνα Κολύρου, επικεφαλής της δασικής υπηρεσίας Καλαβρύτων, περιγράφει την κατάσταση ως πρωτοφανή: «Παλιά βλέπαμε σποραδικά μερικά νεκρά δέντρα. Τώρα ψάχνουμε να βρούμε ποια παραμένουν υγιή».
Ξηρασία και ζέστη ευνοούν τους εχθρούς των δέντρων
Τα ελληνικά έλατα (Abies cephalonica) χρειάζονται δροσερό και υγρό κλίμα για να ευδοκιμήσουν. Όμως τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία πτώση της υγρασίας τα καθιστά ευάλωτα σε επιβλαβή έντομα που εισχωρούν κάτω από τον φλοιό, προκαλώντας εκτεταμένη φθορά στο εσωτερικό τους.
Ο Δημήτρης Αυτζής, ερευνητής και εντομολόγος στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, εντοπίζει τα αίτια στην εξάντληση των φυσικών αμυνών των δέντρων: «Πρόκειται για έντομα που ανοίγουν στοές μέσα στο δέντρο και διακόπτουν τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών. Δεν είναι τόσο μαζικά όσο οι φλοιοφάγοι κάνθαροι, αλλά είναι εξίσου καταστροφικά».
Η χιονοκάλυψη μειώνεται – και μαζί της η ελπίδα
Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως, σημειώνει το Reuters. Στην Ελλάδα, η μέση θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 1,5 βαθμό Κελσίου από το 1991 ως το 2020, ενώ σε ορεινές περιοχές του βορειοδυτικού άξονα η άνοδος έφτασε και τους 2°C.
Ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, αναφέρει ότι το λιώσιμο των χιονιών παίζει καθοριστικό ρόλο: «Η χιονοκάλυψη στις περιοχές με έλατα έχει μειωθεί κατά 30-40%. Χάνουμε μια από τις βασικότερες πηγές υγρασίας για το υπέδαφος».
Στα Καλάβρυτα, οι αρχές σκοπεύουν να προχωρήσουν στην απομάκρυνση των νεκρών και προσβεβλημένων δέντρων, όμως όπως τονίζουν οι επιστήμονες, τέτοιες ενέργειες μπορούν απλώς να επιβραδύνουν την καταστροφή, όχι να την αναστρέψουν.
«Δεν μπορούμε να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή», δηλώνει ο Λαγουβάρδος στο Reuters. «Μπορούμε να προσπαθήσουμε να τη μετριάσουμε. Αλλά δεν μπορούμε να φτιάξουμε… χιόνι».
