ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 8 Ιουνίου 1943: Μάχη της Πόρτας, η ελληνική Αντίσταση κρατάει τις θέσεις της

machiportas
Δυνάμεις του ΕΛΑΣ Θεσσαλίας συγκρούονται με τον ιταλικό στρατό κατοχής στο πλαίσιο αναδιάταξης των δυνάμεών τους.
Την άνοιξη του 1943 ο ιταλικός στρατός βρισκόταν σε ιστορικό χαμηλό από απόψεως ηθικού και απόδοσης, μετά από πολλές ήττες και με την ιταλική κυβέρνηση στα πρόθυρα της κατάρρευσης (στις 25 Ιουλίου ο Μουσολίνι θα συλληφθεί και η κυβέρνησή του θα αντικατασταθεί). Aντίθετα οι αντιστασιακές δυνάμεις στην Ελλάδα είχαν φθάσει σε ικανά επίπεδα οργάνωσης, εκπαίδευσης και δυναμικής για να διεκδικήσουν -έστω και προσωρινά- την κυριαρχία όχι μόνο στα ορεινά αλλά και σε πόλεις και χωριά του θεσσαλικού κάμπου (Φαρδύκαμπος, Καρδίτσα, Γρεβενά, Μέτσοβο).
Στις 11 Απριλίου, αναφορά της 11ης ιταλικής Στρατιάς στην Αθήνα ανέφερε πως «ο έλεγχος στη Βόρειο-Ανατολική, Κεντρική και Νοτιο-Δυτική Ελλάδα παραμένει προβληματικός έως ανύπαρκτος». Η ιταλική διοίκηση αποφάσισε την εξαπόλυση εκκαθαριστικών επιχειρήσεων από τις 20 Μαΐου για να ανακτήσει τον χαμένο έλεγχο πριν είναι αργά.
Ειδοποιημένοι από δίκτυο πληροφοριοδοτών, η ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ διέταξε τις δυνάμεις Αγράφων-Κόζιακα-Κισσάμου/Μαυροβουνίου και Πηλίου/Καραντάου να υποχωρήσουν τακτικά προς το συγκρότημα του όρους Σμόλικα, δίνοντας μόνον μάχες οπισθοφυλακών και αφήνοντας μικρές δυνάμεις πίσω για παρενόχληση του εχθρού.
Παρά τις διαταγές αυτές, ο διοικητής Γιώργος Ζαρογιάννης (καπετάν Καβαλάρης) κι ο υπαρχηγός του, Δημήτρης Τάσος (Μίμης Μπουκουβάλας) -βετεράνοι του Αλβανικού Μετώπου- αποφάσισαν να οργανωθούν και να αμυνθούν στο πέρασμα Πόρτας, κρατώντας το ανοιχτό ενώ οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ διεκπεραιώνονταν προς τα ορεινά.
Ο καπετάνιος Μίμης Μπουκουβάλας.
Εναντίον του κινήθηκαν δυνάμεις της 11ης Μεραρχίας Pinerolo (σύνταγμα ιππικού, σύνταγμα πεζικού, τάγμα πυροβολικού κι υπηρεσίες) με περισσότερες ενισχύσεις αργότερα που ανέβασαν τον αριθμό τους σε 5.500 άνδρες. Στη μάχη οι 250 εμπλεκόμενοι Έλληνες υπέστησαν μικρές απώλειες έναντι των Ιταλών, που όμως επίσης φαίνεται ότι υπέστησαν μικρή φθορά.
Η σημασία της μάχης έγκειται στο ότι για πρώτη φορά οι Έλληνες αντάρτες στάθηκαν και αντιστάθηκαν προβάλλοντας σκληρή άμυνα έναντι μεγάλων δυνάμεων του τακτικού ιταλικού στρατού, καθυστερώντας τους σημαντικά έστω και για μικρό διάστημα. Ο μεγάλος όγκος εμπλοκής του ιταλικού στρατού από την άλλη, δείχνει την απροθυμία των Ιταλών να αποτολμήσουν σοβαρή έκθεση έναντι των αντιστασιακών δυνάμεων στο κακοτράχαλο περιβάλλον των ελληνικών βουνών. Ενώ κατεύθυναν την οργή τους στον εύκολο στόχο του αμάχου πληθυσμού καίγοντας και καταστρέφοντας πολλά χωριά στην πορεία τους. Η μάχη θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες νίκες της Εθνικής Αντίστασης.
Military History