Σεπτέμβριος του 1944: Τι έγινε τελικά στον Μελιγαλά και την «Πηγάδα»;

440108821_479759077717522_5922134431763192707_n

Ο Άρης Βελουχιώτης στον Μοριά – ΕΛΑΣ εναντίον Ταγμάτων Ασφαλείας σε Πύργο και Καλαμάτα– Πώς οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ έφτασαν στον Μελιγαλά; – Οι σφαγές μελών των Ταγμάτων Ασφαλείας και αμάχων από μέλη του ΕΛΑΣ – Η διαβόητη «Πηγάδα» γεμάτη πτώματα – Υπήρξαν περισσότεροι από 3.000 νεκροί στον Μελιγαλά ή πρόκειται για «εθνικόφρον αφήγημα»;

Μία από τις μελανότερες και φρικιαστικότερες στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας είναι όσα διαδραματίστηκαν στη μεσσηνιακή κωμόπολη του Μελιγαλά τον Σεπτέμβριο του 1944. Μελετήσαμε πολλές και διαφορετικές πηγές για να γράψουμε το σημερινό άρθρο. Η κάθε πλευρά δίνει τις δικές της ερμηνείες και εξηγήσεις και διαφορετικούς αριθμούς θυμάτων. Θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες απόψεις και από τις δύο πλευρές και πιστεύουμε ότι και αρκετοί αναγνώστες θα αναφέρουν και στοιχεία που γνωρίζουν οι ίδιοι.

Να ξεκαθαρίσουμε ότι το σημερινό άρθρο είναι καθαρά ιστορικό, αναφέρεται σε ολέθριες, φονικές συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων πριν από 80 χρόνια, τις οποίες πλήρωσε πολύ ακριβά η χώρα μας. Για μας έχει μεγάλο ενδιαφέρον η παράθεση γεγονότων από το παρελθόν, όσο κι αν μας στεναχωρούν. Από τα λάθη του παρελθόντος πρέπει να διδασκόμαστε και βέβαια να μην τα επαναλαμβάνουμε.

170917-meligalas-01

Ο Άρης Βελουχιώτης στον Μοριά

Με τον Νόμο 260/1943 που εκδόθηκε στις 18 Ιουνίου 1943 ιδρύθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση Ράλλη τα «Τάγματα Ασφαλείας» ή «Ράλληδες», με αντικομμουνιστική στόχευση. Περισσότερα στοιχεία για τα Τάγματα Ασφαλείας θα αναφέρουμε σε μελλοντικό μας άρθρο. Η δράση τους εντάθηκε μετά τον Σεπτέμβριο του 1943 και τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας.

Μία από τις περιοχές στις οποίες τα Τάγματα Ασφαλείας είχαν μεγάλη αριθμητική δύναμη ήταν η Πελοπόννησος. Η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. βλέποντας τον κίνδυνο για το «λαϊκό κίνημα» αποφάσισε να λάβει δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ο Σιάντος, ως μόνο κατάλληλο για την επικράτηση του ΕΛΑΣ στον Μοριά έκρινε τον Άρη Βελουχιώτη, ο οποίος στις 4 Μαΐου 1944, συνοδευόμενος από πολυμελή σωματοφυλακή 60 ανδρών πέρασε από τη Στερεά Ελλάδα στην Πελοπόννησο. Τρεις μέρες αργότερα έφτασε στο «Στρατηγείο» της III «Μεραρχίας» στο όρος Χελμός (Αροάνια).

Ανδρες_των_Ταγματων_Ασφαλειας
Άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας

Στη σύσκεψη που ακολούθησε έλαβαν μέρος ο Καπετάνιος της «Μεραρχίας» «Παπούας» (Νίκος Διένης), γνωστός κι από το άρθρο μας για τον Καίσαρ Σέεμαν (28/12/2019), ο Στρατιωτικός Διοικητής «Αλέξανδρος» (Δημήτριος Κασσάνδρας) και άλλοι αξιωματούχοι του ΕΛΑΣ. Ο Βελουχιώτης παρουσιάστηκε στη σύσκεψη ως υπέρτατος αρχηγός των πάντων, εξέφρασε την ανησυχία της ηγεσίας του Κ.Κ.Ε. για την πορεία του κινήματος στον Μοριά και τόνισε την ανάγκη να ληφθούν επιθετικές πρωτοβουλίες εναντίον των Ταγμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, καθαίρεσε όλη την ηγεσία της «Μεραρχίας».

protothema.gr