Μια δεκαετία αφότου εμφανίστηκε στη σκηνή, αναστατώνοντας τη δικομματική πολιτική της Ισπανίας και αναζωογονώντας την αριστερά της χώρας, το κόμμα των Podemos βρίσκεται τώρα αντιμέτωπο με έναν επικίνδυνο απολογισμό.
Με τις τοπικές εκλογές που διεξάγονται για 12 από τα 17 περιφερειακά κοινοβούλια της χώρας και σε δήμους σε όλη τη χώρα στις 28 Μαΐου, το Podemos δίχως ισχυρή ηγεσία, με την αξιοπιστία του να υπονομεύεται από αλλοπρόσαλλές νομοθετικές πρωτοβουλίες, βρίσκεται σε διαμάχη με όλους τους αριστερούς αντιπάλους του.
- Ως αποτέλεσμα, το κόμμα πηγαίνει σε αυτές τις εκλογές πιο αδύναμο από κάθε άλλη στιγμή από την ίδρυσή του.
«Πρόκειται για εκλογές που θα αποφασίσουν εάν το Podemos θα συνεχίσει να εκπροσωπεί ή όχι έναν σημαντικό πολιτικό χώρο», δήλωσε ο Οριόλ Μπαρτομέους, ερευνητής στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών (ICPS-UAB) στη Βαρκελώνη. «Το Podemos έχει μπει σε κάτι παρόμοιο με τη λειτουργία επιβίωσης».
Όταν ιδρύθηκε το 2014, στο Podemos διοχετεύθηκε η οργή του κινήματος διαμαρτυρίας Indignados που είχε εμφανιστεί τρία χρόνια νωρίτερα.
- Όπως και ο Έλληνας ομόλογός του, ο ΣΥΡΙΖΑ, το Podemos αξιοποίησε τη δυσαρέσκεια που προκάλεσε η κρίση της ευρωζώνης. Το 2015, ήταν η μεγάλη εκλογική επιτυχία στην Ισπανία, καθώς πήρε τον έλεγχο, είτε άμεσα είτε μέσω αριστερών συμμαχιών, μεγάλων πόλεων, όπως η Μαδρίτη, η Βαρκελώνη, η Κορούνια και η Σαραγόσα, και έγινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο.
Αλλά πιο πρόσφατα, ως μικρότερος εταίρος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (PSOE) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, υπέστη εκλογική παρακμή που απειλεί να εξελιχθεί σε πλήρη κρίση.
Από το 2020, έχει σημειώσει φτωχά αποτελέσματα στις περιφερειακές εκλογές στη Γαλικία, τη Χώρα των Βάσκων και την Ανδαλουσία .
- Εν τω μεταξύ, η αποτυχία του να σταματήσει μια αναζωπυρωμένη δεξιά στην περιοχή της Μαδρίτης το 2021, προκάλεσε την αποχώρηση από την πολιτική του αρχηγού του κόμματος, Πάμπλο Ιγκλέσιας.
Η διάδοχός του, Ιόνε Μπελαρά, υπουργός κοινωνικών δικαιωμάτων, ήταν λιγότερο αποτελεσματική. Διατηρώντας υψηλό προφίλ τόσο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσο και στα μέσα ενημέρωσης, ο Ιγκλέσιας παραμένει στο επίκεντρο.
«Από τότε που έφυγε, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας συμπεριφέρεται λίγο σαν σκιώδης ηγέτης», είπε ο Μπαρτομέους. «Πολύ συχνά το κόμμα κινήθηκε με έναν συγκεκριμένο τρόπο όχι λόγω των όσων λέει ο σημερινός ηγέτης, Ione Belarra, αλλά λόγω των όσων λέει ο υποτιθέμενος πρώην ηγέτης του κόμματος».
Νομικό κενό
Αυτές οι εκλογές πραγματοποιούνται λίγο μετά τις συνέπειες του λεγόμενου νόμου “Μόνο ναι σημαίνει ναι”. Αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο εποπτευόταν από το σκληρά φεμινιστικό Podemos, είχε στόχο να εξασφαλίσει τη συναίνεση στις σεξουαλικές σχέσεις, αλλά ακούσια οδήγησε στη μείωση των ποινών φυλάκισης εκατοντάδων σεξουαλικών παραβατών λόγω ενός κενού ή παράθυρου στο νομοθέτημα.
- Το Podemos αρνήθηκε να αναγνωρίσει σοβαρά τεχνικά σφάλματα στη νομοθεσία και κατηγόρησε τις μειώσεις ποινών σε κοινωνικά συντηρητικούς δικαστές. Το κόμμα έμεινε απομονωμένο όταν καταψήφισε τη μεταρρύθμιση του νόμου από το PSOE, το οποίο έλαβε την υποστήριξη του PP.
Με τις αντιδράσεις σχετικά με αυτόν τον νόμο να είναι ακόμη νωπές, το Podemos πηγαίνει σε αυτές τις εκλογές με νοοτροπία πολέμου χαρακωμάτων, προειδοποιώντας ότι η πολιτική, οικονομική και δεξιά πτέρυγα των μέσων ενημέρωσης είναι πιο αποφασισμένη από ποτέ να φέρει τον θάνατο του.
«Σε αυτήν την εκστρατεία, όπως έχει γίνει φυσιολογικό τα τελευταία εννέα χρόνια, το σύνθημα των εξουσιών είναι ξεκάθαρο: πρέπει να απαλλαγούμε από τους Podemos. Οι Podemos πρέπει να σκοτωθούν», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κόμματος Πάμπλο Ετσενίκ.
Οι μεγάλοι αστικοί κόμβοι όπου το Podemos είχε για πρώτη φορά αντίκτυπο θα αποτελέσουν βασικό βαρόμετρο της υγείας του στις 28 Μαΐου.
Στη Βαρκελώνη, ο τοπικός συνασπισμός του, En Comú Podem, αναμένεται να έχει μια αξιοπρεπή εκπροσώπηση, ενώ το Podemos στοχεύει να κερδίσει εκπροσώπηση με τη δική του επωνυμία για πρώτη φορά στο δημαρχείο της Μαδρίτης.
Ωστόσο, το κόμμα βρίσκεται σε κίνδυνο στην ευρύτερη περιοχή της Μαδρίτης , ένα σημαντικό πολιτικό έπαθλο.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Podemos χάνει ορισμένους ή ακόμα και όλους τους 10 κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους του εκεί καθώς στριμώχνεται από το Más Madrid, ένα κόμμα – διάαπασή του με το οποίο είχε μια αμφιλεγόμενη σχέση.
Στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας, εν τω μεταξύ, το κόμμα έχει διπλασιάσει τις εξαγγελίες κοινωνικής δικαιοσύνης, προτείνοντας τη δημιουργία περισσότερων κοινωνικών κατοικιών, δημόσιων σούπερ μάρκετ και δωρεάν τοπικών συγκοινωνιών.
- «Αυτές οι εκλογές αφορούν ανθρώπους που προσπαθούν να φέρουν το τέλος των Podemos», είπε η νυν ηγέτης των Podemos όταν ρωτήθηκε από το POLITICO εάν διακυβεύεται η επιβίωση του κόμματός της.
«Και πρέπει να κάνουμε όσους θέλουν να μας τελειώσουν να συνειδητοποιήσουν ότι είναι απλώς μια επιθυμία και όχι μια πραγματικότητα».
Διχασμένοι πέφτουμε
Η αριστερά της Ισπανίας είναι σαφώς κατακερματισμένη. Αυτή η έλλειψη ενότητας ήταν ορατή όταν οι τοπικοί πολιτικοί των Podemos οργάνωσαν διαδηλώσεις στη Χιχόν και στη Φουενλαμπράδα στη Μαδρίτη τον περασμένο μήνα, διαδηλώνοντας ενάντια στις εκλογικές λίστες που επιβλήθηκαν από την ηγεσία του κόμματός τους.
Αλλά η εμφάνιση του Sumar, ενός νέου αριστερού κινήματος υπό την ηγεσία της χαρισματικής υπουργού Εργασίας, Yolanda Díaz, ήταν μια πολύ μεγαλύτερη υπενθύμιση της αδυναμίας της ισπανικής αριστεράς στις εσωτερικές διαμάχες.
Η Γιολάντα Ντίαζ, μια ανεξάρτητη πολιτικός που έθεσε υποψηφιότητα με το Unidas Podemos – ένα κοινό εκλογικό σχήμα που περιλαμβάνει τους Podemos και την κομμουνιστική Ενωμένη Αριστερά (IU) – στις γενικές εκλογές του 2019, παρουσίασε μια πιο συμφιλιωτική εικόνα στους ψηφοφόρους από το κόμμα της Μπελαρά.
Η Ντίαζ είπε ότι σκοπεύει να θέσει υποψηφιότητα για πρωθυπουργός στις επόμενες γενικές εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο. Εν τω μεταξύ, έχει σφυρηλατήσει συμμαχίες με μικρότερα περιφερειακά αριστερά κόμματα, ενώ διατηρεί τους Podemos σε απόσταση αναπνοής.
Οι επερχόμενες τοπικές εκλογές θα δώσουν μια ιδέα για τη στήριξη που απολαμβάνουν αυτή τη στιγμή η αριστερά και η δεξιά σε εθνικό επίπεδο, προσφέροντας έναν προϊδεασμό για το αποτέλεσμα των γενικών εκλογών που θα ακολουθήσουν.
Με το ισπανικό εκλογικό σύστημα να τιμωρεί σκληρά τα διαιρεμένα σχήματα, το ερώτημα εάν τελικά ενωθούν οι Podemos με τις λοιπές αριστερές δυνάμεις θα μπορούσε να αποδειχθεί κρίσιμο.
«Η Γιολάντα Ντίαζ και οι σύμμαχοί της πρέπει να αποφασίσουν εάν το [Podemos] θα ήταν ή όχι εμπόδιο στις φιλοδοξίες τους», δήλωσε ο πολιτικός σχολιαστής Fernando Lussón, προσθέτοντας ότι η απόφαση θα μπορούσε να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών.
Με πληροφορίες από POLITICO
